Gestructureerde aanpak voor een optimale klauwgezondheid

Afvoer door klauwproblemen

Klauwproblemen vormen een belangrijke reden voor de vroegtijdige afvoer van melkkoeien. Ongeveer 20-30% van de afvoer van melkkoeien kan worden toegekend aan klauw- en pootproblemen. Het percentage is afhankelijk van de omstandigheden op het bedrijf zoals bedrijfsmanagement, voeding, huisvesting en preventieve maatregelen.

Gezonde klauwen zijn de basis voor lange en productieve levensduur

“Ten eerste ligt onze focus op een goed gebouwde melkkoe, ze moet volledig in balans zijn, begint Ralph Engelen, eigenaar Fok- en melkveebedrijf K.I. Samen, zijn verhaal. “Hierbij vormen gezonde klauwen de basis voor een lange en productieve levensduur van de koeien en dragen ook bij aan het welzijn van de dieren. Door goed naar de klauwgezondheid te kijken, kun je veel winst behalen.” Maar hoe zorgt Fok- en melkveebedrijf K.I. Samen ervoor dat hun koeien gezonde klauwen hebben?

“Dankzij preventieve maatregelen hebben onze koeien nauwelijks klauwproblemen”

Preventieve maatregelen ter voorkoming van infectie

Het Fok- en melkveebedrijf volgt een vast protocol om klauwproblemen te voorkomen. “Voor dat de koeien in droogstand gaan, worden de klauwen bekapt”, vertelt Tom Moerman. Tom is medewerker en klauwverzorger op het Fok- en melkveebedrijf. “In de droogstand wordt de basis gelegd voor een goede klauwgezondheid en de daarop volgende lactatie”, vervolgt hij zijn verhaal. “Dan worden de klauwen bekapt en vervolgens gebeurt dit opnieuw bij 90 en 240 lactatiedagen. Daarnaast krijgen de koeien iedere woensdagochtend een voetbad, om mortellaro te voorkomen. Dankzij deze preventieve maatregelen hebben de koeien amper last van deze pijnlijke infectie.”

Huisvesting is een belangrijke factor voor de klauwgezondheid

Naast regelmatige klauwverzorging speelt een schone en comfortabele leefomgeving een belangrijke rol. “We hebben ruime ligboxen met veel comfort, zodat de koeien voldoende kunnen rusten. Een koe die te lang staat, ligt minder waardoor de klauwen extra belast worden”, vertelt Ralph. “Tijdens het liggen kunnen de klauwen rusten en opdrogen. Ook worden de roosters van de stalvoeren tweemaal daags schoon geschoven om infecties en klauwproblemen te voorkomen. Bovendien heeft de stalvloer korte en efficiënte looplijnen zonder scherpe bochten, zodat de koeien zo min mogelijk moeten draaien waardoor de kans op drukplekken en zoolzweren klein is. Verder vermijden we dat de koeien lang moeten wachten in de wachtruimte om gemolken te worden en daardoor te lang staan.”

Voeding en rust op stal

Ook voeding is essentieel voor de klauwgezondheid. Ralph vervolgt: “De voeding moet stabiel en optimaal zijn om te verhinderen dat koeien in een negatieve energiebalans komen. Er moet voldoende structuur in de voeding zitten, zoals ruwvoer met een hoge voedingswaarde. Wanneer de koe te weinig goed voer binnen krijgt, kan dat klauwproblemen veroorzaken. Daarnaast is een goed voeraanbod essentieel. Een koe moet haar eigen ritme kunnen bepalen. Daarom voeren we elke ochtend op hetzelfde tijdstip met de mengvoerwagen en de aanschuifrobot schuift het voer 24/7 aan, zodat er altijd vers voer is. Op deze manier zorgen we voor zoveel mogelijk rust op stal.”

Vroegtijdig signaleren van klauwproblemen

“We proberen klauwproblemen vroegtijdig te signaleren”, gaat Tom verder. “We integreren nieuwe methoden om de klauwgezondheid te verbeteren. Zo maken we gebruik van een gezondheidsapp om de koeien nauwlettend te monitoren. Deze app registreert onder meer hoeveel de koe eet, haar herkauw- en activiteitgedrag, rusttijd en temperatuur. Deze informatie wordt met de medewerkers van het melkveebedrijf gedeeld, zodat zij de koeien die aandacht nodig hebben goed in de gaten kunnen houden. Hierdoor kunnen we vroegtijdig ingrijpen bij negatieve afwijkingen voordat de symptomen zichtbaar worden”, aldus Tom. “Met de gezondheidsapp kunnen we ook het herstel monitoren,” vult Ralph aan. “Dit zorgt ervoor dat de veestapel steeds in topconditie blijft en de melkproductie hoog.”

Een koe met klauwproblemen kost melk

Klauwproblemen hebben directe gevolgen voor de melkproductie. Koeien met pijnlijke klauwen nemen minder voer op, wat direct leidt tot een lagere melkproductie. Daarnaast kunnen klauwproblemen stress veroorzaken, waardoor de eetlust van de koeien vermindert en resulteert in een negatieve energiebalans. “Een koe met ernstige klauwproblemen kan wel 10-20% minder melk produceren,” verklaart Ralph. “Door proactief klauwproblemen aan te pakken, verlengen we de productieve levensduur van onze koeien.”

“Het is slim om bij de stierkeuze te kijken naar de score voor klauwgezondheid”

Hoge score voor klauwgezondheid

Naast preventieve maatregelen en innovatieve technologie speelt ook genetica een rol. Ralph: “Het is slim om bij de keuze voor een stier ook te kijken naar zijn score voor klauwgezondheid.” K.I. Samen heeft interessante stieren die hoog scoren voor klauwgezondheid en benen, zowel bij zwartals roodbont. De bewezen topstier Valor Tobor heeft zeer positieve gezondheidseigenschappen. Hij scoort hoog voor klauwgezondheid (109) en benen (105). Ook de hoogste binnenkomer bij het roodbontsegment van de index van april 2024, Poppe Kayne, vererft sterke klauwen (101) en benen (102). Pinkenstier Bonhill Dex van de Peul behaalt voor klauwgezondheid 101 en voert met 106 voor benen de boventoon. Het zijn stieren die zich hebben bewezen in de praktijk, waarvan de dochters weinig aandacht vragen van de veehouder. Ook de Slashdochters (klauwgezondheid 108 en benen 102) hebben super klauwen die tegen natte vloeren kunnen.

Voordelen van de veehouder

• Verhoogde melkproductie: Gezonde klauwen helpen de melkproductie te verhogen en de kans op kreupelheid te verlagen. Koeien die gezond zijn bewegen zich vrijer en besteden meer tijd aan eten en rusten. Een efficiëntere voerconversie leidt tot een hogere melkproductie. Daarnaast hebben koeien met gezonde klauwen doorgaans een betere vruchtbaarheid en een langere levensduur.
  
• Minder arbeidsintensief en lagere kosten: Gezonde dieren vragen minder zorg en behandeling. Door klauwproblemen te voorkomen besparen veehouders op de kosten voor behandelingen en medicatie.
  
• Verhoogd welzijn van dieren: Gezonde klauwen dragen bij aan het welzijn van de dieren.