Stierenkaarten: zijn de fokwaarde nog wel leidend?

Betrouwbaarheidscijfers

Stierenkaarten; ze bestaan al bijna zolang er KI-organisaties zijn. Een lijst met stieren waar melkveehouders op basis van fokwaarden kunnen kiezen welke stieren het beste passen bij de veestapel en het fokdoel. Het begon het eerst met productie-indexen, later kwamen exterieur, gezondheid en functionele eigenschappen erbij.

In het verleden leken stierenkaarten veel op elkaar. De voorkant van de stierenkaart bestond vrijwel alleen uit stieren met een fokwaarde op basis van dochterinformatie, onderaan of op de achterkant werden enkele beloftevolle jonge stieren, ook wel proefstieren, genoemd, maar zonder harde cijfers, hooguit de indexen van vader en moeder en wat informatie over de moederlijn.

In Nederland krijgt een stier de definitie ‘fokstier’ als er productiegegevens zijn van minimaal 15 dochters op minimaal 10 verschillende bedrijven, die minimaal 120 dagen aan de melk zijn. Om te duiden of een stier een fokwaarde had op basis van veel of weinig dochters, werd het percentage betrouwbaarheid van de fokwaarde geïntroduceerd.

Wie de huidige stierenkaarten bekijkt en vergelijkt, komt tot de conclusie dat KI-organisaties sinds de opkomst van genomics verschillend omgaan met de publicatie van hun stieren.

Duidelijke scheiding tussen fokstier en toekomststier bij K.I. Samen

Bij K.I. Samen is het direct duidelijk dat de voorkant van de stierenkaart alleen maar fokstieren beslaan. Op de achterkant staan de jonge ‘Toekomststieren’ zelfs zonder uitgebreide fokwaardeschatting net zoals de proefstieren van vroeger. Voor Gerard Scheepens, operationeel directeur van K.I. Samen, is de scheiding helder. „Fokstieren zijn stieren die zich bewezen hebben op basis van informatie van dochters. Genomics heeft een significant lagere betrouwbaarheid dan het testen op basis van dochters. Die scheiding moet duidelijk blijven. Een Toekomststier bij ons heeft dus geen dochters in de fokwaarde en een fokstier wel.”

Scheepens kan zich dan ook niet voorstellen dat sommige organisaties de betrouwbaarheid per stier niet meer melden. „Voor de genomics werd er overal op gehamerd dat je alleen betrouwbare stieren moest gebruiken, want lagere betrouwbare stieren konden te veel variëren. Dat blijkt duidelijk uit publicaties van onder meer de WUR. Dan kun je niet ergens een grens gaan leggen. Een stier met een hogere score voor betrouwbaarheid heeft gewoon betrouwbaardere fokwaarden dan een stier die lager scoort voor betrouwbaarheid. Het getal moet je weergeven zoals het is en niet zo ver bagatelliseren dat het belang ervan wordt tenietgedaan.”

Advies aan veehouder; zoek actief informatie

Vakblad Melkvee trekt de conclusie dat het duidelijk is dat KI-organisaties hun eigen plan trekken als het gaat om de plek van de jonge genomic stieren en fokstieren op de stierenkaart en dat er een verschuiving zichtbaar is. Voor veehouders is het belangrijk dat zij zich hiervan bewust zijn. De verwachting is dat deze trend doorzet en het verschil steeds minder zichtbaar is op sommige stierenkaarten. Genomics heeft een grotere rol gekregen in de fokkerij. Maar zolang de betrouwbaarheid van genomics nog steeds lager is dan een testprogramma op basis van dochters, zullen de fokwaarden van deze stieren niet direct met elkaar vergeleken kunnen worden. Bij de stierkeuze is het daarom verstandig om alle informatie van de stier op te zoeken die er beschikbaar is. Bij de inzet van buitenlandse stieren met weinig tot geen Nederlandse dochters en stieren van buitenlandse rassen is het verstandig om te kijken naar de cijfers uit het land van herkomst.

Informatie over de stieren of de stierenkaart K.I. Samen

Wie de informatie over de stieren van K.I. Samen wil raadplegen, dan dit vinden via de ‘zoek stier’ button op de website van K.I. Samen. Klik hier om de actuele stierenkaart is te downloaden.

Bron: Vakblad Melkvee ‘Stierenkaarten veranderen door genomics‘